فرماندار ورزقان در ارتباط با آخرین آمارها از روند ساخت و ساز خانه‌ها می‌گوید: تقریباً همه مردم آسیب‌دیده صاحب مسکن‌های مقاوم‌سازی شده‌اند البته هنوز برای برخی از آسیب‌دیده‌ها ساخت‌وساز کامل انجام نشده است.
به گزارش خبرگزاری فارساز تبریز، از حوالی ساعت پنج بعدازظهر 21 مردادماه 91 جاده منتهی به شهرهای ورزقان و اهر فقط یک جاده معمولی نبود؛ حالا محل حادثه بود. جایی که زمین شوخی‌اش گرفت و آدم‌ها را تاب داد، دفن کرد، دور کرد، سقف‌ها را زمین‌گیر کرد و خانه‌ها را خاطره.
این بار جاده خلوت است و دیگر خبری از آن سیل بی‌وقفه‌ای نیست که می‌خواستند خود به طور مستقل کمک‌ها و اقلامشان را به دست مردم منطقه برسانند؛ حالا جاده ساکت است و حتی از آن ترک خوردگی آسفالتی که انگار میراث زلزله بود هم نشانی نیست.
از همان آغاز راه و کمی که از «خواجه» رد می‌شوی، کانکس‌های رنگی در روستاهای کنار جاده نشان میدهد که اینها جزئی جدا نشدنی از زندگی مردم منطقه شده‌اند. کانکس‌هایی که بخشی از آن برای نگهداری احشام است و خیلی از آنها هنوز هم محل زندگی مردم.
مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان‌شرقی دیروز در گفت‌وگو با خبرنگاران با بیان اینکه در روستاهای زلزله‌زده مشکل خاصی وجود ندارد، چراکه در ماه‌های اول حادثه بخش اعظمی از کارها انجام گرفت و در حال حاضر به میزان 30 درصد مسکن احداث شده در روستاهای زلزله‌زده اضافی هستند، گفت: 21 هزار و 300 واحد مسکونی تعمیر شدند که از این تعداد 17 هزار مورد واحد مسکونی شهری بودند.
وی اضافه کرد: در مجموع 43 هزار و 400 واحد مسکونی در منطقه بازسازی و نوسازی شدند.
این مسئول تصریح کرد: برای این منظور 433 میلیارد تومان تسهیلات، 138 میلیون تومان کمک بلاعوض و 150 میلیون تومان وام از محل تسهیلات صندوق مسکن مهر بنیاد ارائه شد و در کل 720 میلیارد تومان به مردم پول داده شد تا مساکن خود را بازسازی، نوسازی و احداث کنند.
محمدی با بیان اینکه با اعتباری برابر هفت میلیارد تومان در 21 روستای زلزله‌زده طرح هادی روستایی را به مورد اجرا گذاشته‌ایم، گفت: برای اجرای طرح هادی در 300 روستای زلزله‌زده استان 160 میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است.
*ورزقان همچنان در دست تعمیر است
بدون دیدن روستاها اول راهی شهر ورزقان می‌شویم تا حرف‌های مسئولان را بشنویم و بعد با خیال راحت پای درد دل مردم منطقه که انگار برخلاف تصور عمومی که خانه‌دار شدن برای آنها را اصل قرار داده بودیم، دردهای فراتری دارند، می‌نشینیم.
ورزقان هنوز شهری در حال احداث است. گواه این امر هم خانه‌هایی است که همه در مرحله ساخت هستند و وقتی از مردم منطقه می‌پرسیم چرا اینقدر دیر؟ میگویند: تازه بعد از دو سال توانستیم کمی پول جمع کنیم و از عهده مخارج بر بیاییم.
علی وفادار، فرماندار ورزقان در ارتباط با آخرین آمارها از روند ساخت و ساز خانه‌ها می‌گوید: تمام ساخت‌و‌سازها انجام شده و تقریباً همه مردم آسیب‌دیده صاحب مسکن‌های مقاوم‌سازی شده و مطابق با استانداردهای بنیاد مسکن شده‌اند، یعنی به همه مردم آسیب‌دیده خدمات آب، برق، گاز و بقیه امکانات داده شده است؛ البته هنوز برای برخی از آسیب‌دیده‌ها ساخت‌وساز کامل انجام نشده که مشکل از طرف خودشان بوده است، یعنی یا مشکل بانکی داشتند یا زمین نبوده و مواردی از این دست.
وفادار ادامه میدهد: در روستاهای شهرستان ورزقان در مجموع 104 روستا خسارت دیدند؛ تعداد خانه‌های احداثی تا امروز در روستاهای این شهرستان در مجموع 6 هزار و196 واحد است؛ در شهر ورزقان نیز 901 واحد ساخته شده است این تعداد واحد مسکونی به صورت کامل ساخته شده‌اند. همین‌طور در مجموع در شهر 50 مورد و در روستاها 713 مورد خانه مقاوم‌سازی شده است.
روایت آقای فرماندار که تمام می‌شود اول تصمیم می‌گیریم به یکی از روستاهای دور از مرکز شهر که جاده فرعی دارد، برویم. «برون درق» جایی است که هنگام زلزله به طور کامل تخریب شد و مردمش روزهای سختی را سپری کردند.
زینب یکی از اهالی این روستا با اشاره به روز حادثه می‌گوید: ساعت زلزله طوری بود که اهالی روستا در خانه‌ها نبودند و با وجود تخریب کامل روستا، کسی زیر آوار نماند و کشته نشد؛ ولی چون روستای ما از شهرستان دور بود، کسی برای کمک نیامد تا اینکه پدر شوهرم ساعت 12 شب به ورزقان رفت و کمک آورد. ماه رمضان هم بود، گرسنه بودیم و چیزی نداشتیم.
وی ادامه میدهد: روزهای سختی را گذراندیم. زمستان آمده بود و ما در چادر زندگی می‌کردیم. برف بارید باز هم در چادر بودیم؛ تا اینکه کانکس‌ها آمد و یکسال هم در آنجا زندگی کردیم شاید تازه 10 ماهی باشد که زیر سقف خانه‌ها آمدیم.
وارد یکی از همان خانه‌هایی می‌شویم که میگویند بنیاد مسکن گفته 64 متر است ولی آن‌طور که مردم منطقه میگویند با هر تراز و معیاری که اینجا را متر کنی به این عدد نمی‌رسد. خانه‌های یک شکل، بی‌حمام و دستشویی در همان ابتدای کار توی ذوق می‌زند و انگار کاملاً از روی اجبار و رفع تکلیف ساخته شده‌اند.
بنیاد مسکن تمام خانه‌ها را با گچ سیاه تحویل داده و آن‌طور که آشپزخانه خانه‌ها نشان میدهد تنها با گذاشتن یک شیر آب بدون سینک ظرفشویی، از مردم خواسته شده است خودشان هزینه کنند و هر طور می‌خواهند داخل خانه را کامل کنند.
یکی دیگر از اهالی این روستا نیز می‌گوید: کاش همان خانه‌های خودمان را داشتیم. هر قدر هم ساده و روستایی بود ولی باز هم بهتر از این خانه‌های کوچک نفس‌گیر بود.
*جان تازه روستای باجاباج؛ جایی که تلفات جانی‌اش رکورد زد
باجاباج از روستاهای ابتدایی کنار جاده است که در زمان زلزله تقریباً تمام کسانی که وارد منطقه می‌شدند، سری به آن می‌زدند. این روستا که با 28 کشته بیشترین تلفات روستایی در زلزله را به نام خود ثبت کرد این روزها هیچ شباهتی به آن روستای ویران شده ندارد.
هر چند از بالای تپه که به روستا نگاه می‌کنی، باجاباج سرزنده و با سقف‌های رنگی جلوه زیبایی پیدا کرده است ولی انگار نباید به این رنگ‌های ساده دوست داشتنی اعتماد کرد و برای قضاوت باید از مردم روستا شنید.
باجاباج هم هنوز پر از کانکس است و حتی خانه‌هایی هم به چشم می‌خورد که همان کانکس است و کنارش با پارچه و چوب محلی برای دستشویی علم کرده‌اند.
یکی از مردم این روستا از نبود سرویس بهداشتی برای خانه‌های احداثی گلایه کرده و می‌گوید: برای ساخت این خانه‌ها ما باید از سال آینده آغاز به بازپرداخت وام کنیم. خانه‌هایی که گفته‌اند 20 میلیون هزینه ساخت آن شده است. واقعاً یک ماشین آجر مگر چقدر هزینه دارد؟
یکی دیگر از مردم روستا می‌گوید: اگر آن مبلغ را به خودمان می‌دادند خیلی بهتر بلد بودیم خانه‌ای مطابق با فرهنگ روستایی خود بسازیم نه مثل این خانه‌های فعلی.
...................................
نگارنده: سحر فکردار