به گزارش خبرنگار«اهروصال»; چهار روز به شب یلدا باقی است و استقبال مردم از این شب استثایی چندان به چشم نمی آید. این سردی در استقبال مردم از یلدا، دلایلی چون گرانی و بی پولی آن ها دارد که احتمال دارد آخرین یارانه پاییز، کمی بر رونق آخرین شب پاییز بیفزاید.
نیم نگاهی به خیابان ها و مغازه های میوه فروشی بیندازید و بعد به پیشواز یلدا بروید. یکی دو روز دیگر پیامک هایی دریافت می کنید که این شب باستانی حتی پیشاپیش به شما تبریک می گویند و آن را با شعر و ترانه همراه می سازند. شب یلدا که در اهر و مناطق همجوار از آن با نام « چیلله گئجه سی » یاد می کنند، به عنوان بلندترین شب سال، چند روز دیگر از راه می رسد. شبی که با رسوم متنوعی همراه است و از قدیمی ترین و باستانی ترین جشن های ایران است.
از همین حالا برف و چشمک هندوانه ها و آجیل ها و انارها شروع شده است و دیگر مثل قدیم ها کرسی گرم در خانه نیست که اعضای خانواده دور آن بنشینند و مرتب از گذر زمان تأسف بخورند. اما می توانیم دوباره در خانه پدربزرگ و مادر بزرگ یا یکی از بزرگ ترهای فامیل جمع شویم و این شب را با شادمانی بیشتر و همراه هم به صبح و به طلوع آفتاب برسانیم. باهم باشیم، گل بگوییم و گل بشنویم و شب چله را بهانه ای برای دور هم جمع شدن قرار دهیم. شب یلدا آخرین روز پاییز است و فقط اندکی از شب های قبل بلندتر است و ضرب المثلی است که گوید؛ « جوجه را آخر پاییز می شمارند».شب یلدا موقع شمردن جوجه های یک سال گذشته هم می باشد و واژه « یلدا» که شاید برای خیلی ها مفهومی نداشته باشد، به معنای زایش و تولد است.
* رسوم دیرین شب یلدا در اهر
رسوم دیرین شب یلدا در اهر مردم اهر در این شب به یادماندنی برای خود آداب و رسوم ویژه‌ای دارند که به پاره‌ای از آن ها بازخوانی می شود.
طیبه زن 60 ساله در اشاره به رسوم شب یلدا چنین می گوید؛ اکثر مردم مناطق ما در شب یلدا که ما آن را «چیلله گئجه سی» می خوانیم، هندوانه یلدا (چیلله قارپیزی) می‌خورند و معتقدند با خوردن هندوانه، سوز سرما به تنشان اثر نمی گذارد و اصلا سرمای زمستان را احساس نمی‌کنند.
این بانوی اهری می افزاید؛ در بیشتر روستاهای این منطقه رسم بر این است که کسانی که نامزد هستند و دوران نامزدی را طی می کنند، در این شب برای نامزدهای خود طبق ( خونچا) که با همراهی فامیل مثل؛ عمو، خاله، دایی و خواهر تازه داماد، آماده کرده و سپس طبق های آماده را بر سر افرادی که معین شده قرار داده و روانه خانه عروس می کنند و مادر عروس پس از تحویل طبق‌ها، هدایایی مانند پول، شیرینی و جوراب به آنها می دهد.
* کاهش حجم خرید به دلیل ماه محرم و صفر
یکی از دلایل کاهش خرید آجیل در آستانه شب یلدا، قرار گرفتن در ماه محرم و صفر و آستانه اربعین حسینی است. البته با توجه به اینکه شب یلدا جایگاه ویژه‌ای در بین ایرانیان دارد و از رسوم اصیل است، پیش بینی می شود که خانواده‌های اصیل ایرانی خرید هایی را که برای عروس‌ها انجام می شود، به بعد از ماه صفر موکول کنند.
* گرانی آجیل و میوه مانعی برای بجا آوردن رسوم است
آجیل شب یلدا یکی از مجموعه تنقلاتی است که در شب یلدا مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما این نوع از آجیل برای زوج‌هایی که در دوران نامزدی به سر می‌برند با تشریفات خاصی ارائه می‌شود و این تشریفات مثل همیشه با قیمت بالا همراه است. محمد مرد 70 سالهای است که به تازگی لباس دامادی را بر تن پسرش کرده است.
او که هنوز در شور و شعف نامزدی پسرش به سر می‌برد، از سوی دیگر هول و هراس هزینه‌های سنگین رسم های قدیمی را دارد که هم باید آن را به جا بیاورد و هم اینکه هزینه‌های سنگین این روزهای بازار مانعی بزرگ برای بجا آوردن این رسوم است.
وی در گفتگو با خبرنگار اهروصال گفت: یکی از رسوم اصلی اهری ها برای مراسم نامزدی و رسوم شب یلدا این است که خانواده داماد باید آجیل، میوه و دیگر متعلقات شب یلدا را به اضافه یک قطعه طلا یا لباس به خانه عروس می برند.
وی ادامه داد: قیمت آجیل و تنقلات شب چله به نسبت سالهای گذشته چند برابر افزایش یافته است و فشار زیادی را بر خانواده‌ها ایجاد می‌کند که با این درآمد کم و تورم و گرانی باعث دلسردی جوانان می شود.
یکی از فروشندگان آجیل در گفتگو با اهروصال تصریح کرد: در سالهای گذشته خرید آجیل شب چله از هفته ها قبل از فرا رسیدن این روز شروع می شد، اما حال که کمتر از یک هفته به فرا رسیدن این شب باقی نمانده است، مراجعات و خرید مردم رونق چندانی ندارد.
فروشنده آجیل و شیرینی با اشاره به واریز یارانه ها گفت: شب گذشته یارانه های نقدی را دولت به حساب مردم واریز کرده است شاید بازار با این روش رونق گیرد.
* قیمت آجیل در آجیل فروشی های اهر/ فروشنده آجیل: افزایش قیمت نداریم
بازار خرید کالاهای شب یلدای امسال، تب و تاب خرید سال های گذشته را ندارد. در حال حاضر هر کیلو پسته درجه یک 50000 هزارتومان، بادام هندی شور و خام 45000 هزارتومان، بادام درختی شور و خام 40000 هزارتومان، مغز گردو دو پر سفید 55000 هزارتومان، مغز فندق 34000 هزارتومان، تخمه کدو درشت مرمری شور 15000 هزارتومان، نخود خام 8000 هزارتومان و عسگری 9000 هزارتومان است. همچنین آجیل مخلوط درجه یک و خام و شور 40000 هزارتومان و آجیل مخلوط درجه دو 20000 الی 30000 هزارتومان در بازار اهر قیمت دارد.
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار کشور اخیراً اعلام کرده است: افزایش قیمت آجیل و خشکبار را در روزهای آینده و شب یلدا و حتی بعد از آن نیز نخواهیم داشت.
* قیمت انواع شیرینی ها در قنادی های اهر در شب یلدا
قیمت هرکیلو قرابیه بادام مخصوص 23 هزارتومان، قرابیه نارگیلی مخصوص 18 هزارتومان، شیرینی تر و خامه ای 8 هزار تومان، شیرینی دانمارکی ۸ هزار تومان، شیرینی زبان و پاپیونی 7 هزار تومان، شیرینی نخودچی 8 هزار تومان و هر کیلو کیک یزدی و کشمشی ۷ هزار تومان و قیمت هرکیلو کیک هندوانه ای و انار 12 هزارتومان تعیین شده و به فروش می رسد.
* قیمت انواع میوه در بازار اهر در آستانه شب یلدا
در آستانه شب یلدا هم اکنون قیمت میوه ها در بازار چنین است؛ یک کیلوگرم هنوانه یلدایی در میادین تره بار 1200 تومان و در بازار 2000 تومان، انار 2500 تا 2000 تومان، انگور بی دانه قرمز 3500 تومان، پرتقال تامسون جنوب 3000 تومان ، پرتقال تامسون شمال 2500 تومان، خیار گلخانه ای 1700 تومان، خرمالو 2500 تومان، سیب زرد 2200 تومان، سیب قرمز 2500 تومان.
------------------------------------
گزارش از : علی دایلاری
-----------------------------------