برگزاری دومین جشنواره زغال اخته در منطقه نمونه گردشگری قلعه دره‌سی کلیبر، بار دیگر یادآور شد که می توان جور دیگری هم با طبیعت آشتی کرد.
به گزارش خبرگزاری فارساز تبریز، در سال‌های اخیر برگزاری جشنواره‌های متعددی همچون انار، زعفران، زغال‌اخته، انگور و... در آذربایجان‌شرقی بیش از اینکه نوآوری تلقی شود، موجب نگاه‌های متعجب و گاه اعتراض‌آمیز اهالی منطقه شده است. شاید در نگاه اول و طنزآمیز این اسامی لبخند بر لب‌ها بنشاند و غیر ضروری جلوه کند ولی از منظری دیگر که نگاه کنیم شاید این عناصر طبیعی آنقدر ویژگی در خود نهفته‌اند که ضرورت دارد طوری خاص‌تر از قبل دیده شوند. حتی گاه بهانه‌‌ای باشند برای دستیابی به اهدافی دیگر.
برپایی چنین جشنواره‌هایی با بهانه‌های مختلف در جوامع توسعه یافته‌تر که مردم کمتر غم نان دارند و از فرصت‌های کوچک برای لبخندهای ممتد استفاده می‌کنند، چیز غریبی نیست ولی در دیار ما که مردمی با طبقات مختلف اجتماعی زیر سقف‌های بالا و پایین شهر زندگی می‌کنند کمی غیرمتعارف به نظر می‌رسد.
جشنواره‌هایی که می‌توانند به رویای توسعه گردشگری و معرفی ظرفیت‌های منطقه رنگ واقعی‌تر بخشند و نگاه‌های بیشتری را متوجه جاذبه‌های نواحی دیدنی استان کنند.
بر همین اساس و این بار به بهانه فصل برداشت زغال‌اخته در روزهای اخیر جشنواره‌ای در کلیبر برپا شد تا ضمن معرفی این محصول ویژه، نگاهی به ظرفیت‌های گردشگری منطقه ارسباران داشته باشد. البته ناگفته نماند که در این جشنواره یک روزه زغال‌اخته‌های گس و سرخ رنگ در بین صحبت‌های اقتصادی و سرمایه‌ای مسئولان به حاشیه و فراموشی سپرده شد.
کلیبر پایتخت گردشگری ایران است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی نیز هدف اصلی برگزاری جشنواره زغال‌اخته را معرفی ظرفیت های گردشگری منطقه عنوان کرده و گفت: کلیبر پایتخت گردشگری کشور است و بر همین اساس سرمایه‌گذاری‌های انجام یافته در این منطقه بی‌شمار است.
تراب محمدی در حالی از کلیبر با عنوان پایتخت گردشگری کشور نام می‌برد که با گذشت سالیان زیاد هنوز بسیاری از زیرساخت های گردشگری در این منطقه همچون پروژه تله کابین کلیبر نیمه تمام مانده است و عملا جز طبیعت بکر، کمتر امکاناتی برای توریست های منطقه فراهم شده است.
محمدی از وجود دو منطقه نمونه گردشگری در کلیبر نام برده و افزود: با توجه به اینکه آثار دیدنی و طبیعت موجود در این منطقه در جای دیگری از کشور قابل مشاهده نیست، رفته رفته شاهد هستیم که روند گردشگری در اینجا از اصفهان نیز پیشی گرفته است!
وعده بهبود مشکلات باغداران کلیبری تا سال آینده
ارسلان فتحی‌پور نماینده مردم کلیبر نیز در این جشنواره با انتقاد از کم ارزش شمردن محصول زغال‌اخته گفت: به دلیل نبود صنایع صنعتی در منطقه این محصول به صورت خانگی فرآوری شده و به فروش می رسد.
وی افزود: زغال‌اخته با زحمت از باغات چیده می شود و به همین دلیل ارزش آن خیلی بیشتر از مبلغ قیمت‌گذاری شده است در حالی که باغدار از این محصول بهره‌ای نمی‌برد و برخی دلالان سود حاصل از تلاش باغبانان را به جیب می‌زنند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی همچنین با بیان اینکه برگزاری جشنواره‌ها راهکاری موثر برای معرفی محصولات باغی هستند، اظهار کرد: با این حال نباید طوری باشد که هر سال جشنواره‌ای تزئینی برگزار کرده و در آن از یکدیگر تعریف کنیم در صورتی که باغداران همچنان با مشکلات عدیده دست و پنجه نرم می‌کنند.
فتحی‌پور به سرمایه‌گذاری ویژه روی این محصول اشاره کرده و گفت: اگر قرار بر تکرار این جشنواره در سال آینده باشد، باید از امروز به بهبود وضعیت فعلی فکر کنیم و اجازه ندهیم این میوه با ارزش در گوشه و کنار خیابان‌ها بی‌ارزش شمرده شود. باید اقداماتی اتخاذ شود که از سال آینده مردم گله و شکایتی نداشته باشند.
وی جشنواره‌ها را راهکاری موثر برای برای معرفی این محصول باغی دانست و گفت: معرفی محصولات، تولیدات و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در بخش باغی و کشاورزی در افزایش توان اقتصادی بخش کشاورزی این منطقه مهم است.
حالا اینکه تا سال آینده مسئولان تا چه اندازه می توانند به این وعده ها عمل کنند و کارخانه ای برای فراوری این محصول راه اندازی شود تا از شکل سنتی فعلی فاصله گرفته شود، تنها با گذشت زمان مشخص می شود!
وقتی جشنواره زده می‌شویم
همانطور که از نام جشنواره پیداست این معنی در ذهن مخاطب تدائی می شود که محفلی متفاوت تر از سمینارها و نشست های معمولی را تجربه خواهد کرد، ولی متاسفانه کارکرد این چنین فرصت‌هایی برای مسئولان مرتبط و مردم با انتظاری که از هدف گذاری‌های ابتدایی جشنواره‌ها صورت می‌گیرد همواره فاصله زیادی داشته است.
زغال اخته با وجود زیبایی و منحصر بفرد بودن در منطقه آنقدرها می‌تواند زمینه‌ساز برپایی یک جشنواره واقعی باشد که به محل و تریبونی برای مسئولان تبدیل نشود، ولی این فرصت بی هیچ برنامه جانبی و جذابی برای مخاطبان و مردمی که کیلومترها تا این منطقه آمده اند براحتی از دست می رود.
این در حالی است که با توجه به هزینه های انجام گرفته با اندک سلیقه و نوآوری و بی‌آنکه سخن از اهداف برگزاری جشنواره مطرح شود، بی‌هیچ کلامی و فقط با برپایی برنامه‌هایی مناسب با فضای واقعی جشنواره به این هدف‌های پیش‌بینی شده دست یافت.
در این بین سعدالله اسکندری مدیر باغبانی جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی از علت خاص بودن زغال‌اخته سخن گفته و افزود: این محصول به دلیل شرایط اقلیمی و اکولوژیکی خود در هر جایی تولید نمی شود و بر همین اساس یکی از خاستگاه های اصلی آن جنگل های ارسباران است.
اسکندری با اشاره به برخی خاصیت های زغال اخته تصریح کرد: از نظر سلامت تغذیه و بهداشت ، زال اخته نوعی داروی ضد سرطان است و از آن به عنوان یک آنتی اکسیدان استفاده می شود.
وی از تولید 1200 تن زغال اخته در استان خبر داده و گفت: از این مقدار 120 هکتار در کلیبر، 80 هکتار در شهرستان خداآفرین و 70 هکتار در اهر بهره برداری می شود.
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی همچنین به جنبه های تزئینی این محصول اشاره کرده و اظهار داشت: در کشورهای دیگر بدلیل زیبایی و رنگ زغال‌اخته در ایجاد فضای سبزی خوش رنگ و لعاب تر برای جذب گردشگر استفاده می شود.
با تمام اینها، جشنواره‌هایی از این دست خاصیتی دارند که با تکیه بر آنها بسیاری از روستاهای مستعد در استان شناسایی می‌شوند. بطور مثال روستای عنصرود پس از برپایی جشنواره گل محمدی در یادها ماندگار شد و جشنواره زعفران در بناب مرند یادآوری کرد که در آذربایجان‌شرقی نیز این محصول کشت و تولید می‌شود.
محصولات زیادی در گوشه و کنار همین استان تولید می‌شود که با پرداختن به آنها می‌توان از لحاظ اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی باعث ارتقای هر چه بیشتر ساکنان روستاها شد و به تبع آن فرصتی برای گردشگران عازم این مناطق فراهم کرد. اما اینکه چقدر در این راه موفق عمل شده است و براستی اهداف اولیه با مشی پی گرفته شده تا چه میزان همخوانی دارد اندکی تداخل دارد.
دومین جشنواره زغال‌اخته هم تمام شد ولی باغداران کلیبر و قلعه دره‌سی هنوز درد و زحمت حاصل از چیدن این محصول را تحمل می کنند. هنوز هم دستهایشان زخم می‌شود و چون راه و جاده‌ای نیست، محصول چیده شده بر دوش خود حمل می‌کنند. این در حالی است که اگر سرمایه‌گذاری حقیقی و مناسبی روی این محصول و فرآورده‌های حاصل از آن صورت گیرد، مردمان زیادی می‌توانند با اشتغال حاصل از صنعتی شدن زندگی آسوده‌تری را تجربه کنند.