متن سخنرانی علی رضازاده خاروانا در مورد مشکلات اقتصادی شهرستان ورزقان

از مسئولین محترم منطقه به ویژه جناب آقای یعقوبی بخشدار محترم خاروانا و شورای اسلامی شهر خاروانا تشکر میکنم که قابل دانسته و بنده را به عنوان جوان نمونه انتخاب کرده اند. البته بنده خودم را در این جایگاه نمیبینم و قطعا جوانان زیادی بودند که استعداد بالاتری داشته اند چراکه دیزمار و خاروانا محال های استعدادپروری هستند،ولی بنا به دلایلی فرصتی برایشان فراهم نشده تا خود را نشان دهند و یا مسئولین نتوانستند آنها را شناسایی کنند.
من فرصت را غنیمت میشمارم تا به گوشه ای از مشکلات اقتصادی شهرستان اشاره کنم که قطعا بیشتر مشکلات جوانان نیز ناشی از همین مشکلات است. پارسال فرصتی مهیا شد و من هم در نوشتن قسمت اشتغال و سرمایه گذاری برنامه پنجم توسعه استان مشارکت نمودم. در این طرح ما وضعیت همه شهرستان های استان را بررسی نمودیم، متاسفانه بجز یکی دو شاخص در سایر شاخص ها وضع شهرستان ما بحرانی بود و در اکثر آنها ورزقان و چاراویماق در رتبه آخر قرار داشتند. ولی یکی از شاخص های مهمی که شهرستان ما رتبه اول استان را داشت، منابع طبیعی بود که دلیل آن هم وجود معادن مس سونگون و طلای اندریان واقع در بخش خاروانا، مراتع غنی بخش خاروانا و وجود جنگل های غنی شهرستان ورزقان بوده است، لذا میتوان گفت خداوند متعال بیش از سایر شهرستان ها، شهرستان ما را مورد عنایت قرار داده است و دلیل اینکه در اکثر شاخص ها وضعیت خوبی نداریم این بوده است که خودمان نتوانسته ایم از این نعمات خداوندی استفاده کنیم.

 مورد اول معدن مس سونگون است که خیلی ها سنگش را به سینه می زنند ولی متاسفانه قسمت اعظم ارزش افزوده آن از شهرستان و حتی استان خارج می شود و قسمت ناچیز آن در شهرستان خرج می شود( در این قسمت آقای شریفی به سخنان اقای رضازاده اعتراض کرد و گفت که قبول ندارد ارزش افزوده معدن از شهرستان خارج می شود!- البته پس از چند دقیقه جلسه را ترک کرد!).درست است که سهم شهرستان ما از اشتغال فعالیت معدن استان حدود 25 درصد است ولی اولا چقدر از این شاغلان بومی هستند و دوما سهم معدن از اشتغال کل شهرستان چقدر است؟ مطمئنا چیزی حدود 5 درصد بوده و در مقایسه با کشاورزی و دامداری و ... بسیار پایین است. اگر کاری کنیم که کل مراحل استخراج، فرآوری و حتی تولید محصول نهایی در داخل شهرستان صورت گیرد و صنایع بالادستی و پایین دستی مس در شهرستان ایجاد شود، قطعا اقتصاد شهرستان زیرو رو خواهد شد. البته یادمان باشد که ما معدن طلای اندریان را نیز داریم که پتانسیل بالایی دارد. ولی قبل از شرع استخراج آن باید آینده نگری کنیم تا این معدن نیز به مشکلات سونگون دچار نشود.

 ولی عزیزان معدن کل اقتصاد ما نیست. فرض کنید این معادن نباشند، باید چه کار کنیم؟ یکی دیگر از بخش هایی که شهرستان ما در آن قابلیت زیادی دارد بخش کشاورزی است. سهم شهرستان ما از مساحت کل اراضی زیرکشت زراعی استان حدود 6 درصد است که حاصلخیزی بالایی نیز دارند. پس ما در این بخش قابلیت زیادی داریم ولی متاسفانه بیش از 70 درصد این اراضی دیم هستند. لذا مشکل آب و زمین زراعی ابی داریم. در این مورد هم خداوند متعال عنایت زیادی داشته و آبهای سطحی خوبی در سطح بخش ورزقان و بخش خاروانا داریم. لذا می توان با سدسازی از این نعمات بهره برد. بحمدالله چند سد در دست احداث داریم که مسئولین امر باید مجدانه پیگیری نمایند تا هرچه سریعتر به بهره برداری رسند. در اینصورت می توان محصولات جدیدی تولید کرد و یا راندمان تولید محصولات فعلی را افزایش داد که در هر دو حالت ارزش افزوده این بخش ارتقاء خواهد یافت. از طرف دیگر تعداد فارغ التحصیلان کشاورزی در شهرستان زیاد است که میتوان از این عزیزان هم در این بخش استفاده کرد. یکی دیگر از مشکلات در این بخش سنتی بودن محصولات کشاورزی و دامداری است. درجه مکانیزاسیون کشاورزی در شهرستان ما پایین است لذا جهاد کشاورزی شهرستان باید تلاش نماید بخش کشاورزی را به سوی مکانیزه شدن و بخش دامداری را به سمت صنعتی شده پیش ببرد.

 مشکل اساسی دیگر ما مشکل زیرساختی است که ابعاد بیشتری را دربر می گیرد. عزیزان دکتر فرضی و هادی به مشکلات زیرساختی بخش بهداشت و درمان و تربیت بدنی اشاره داشتند ولی من میخواهم به بخش حمل و نقل بپردازم. عزیزان آگاه باشید که شهرستان ما جزء شهرستانهایی است که حتی یک متر راه اصلی ندارد! مشکل نبود جاده های ارتباطی مناسب بر بخش های دیگر نیز تاثیر بدی می گذارد. یکی اینکه باعث شده است دانشگاه های ما ( سه دانشگاه در ورزقان و دو دانشگاه در خاروانا) کم رونق باشند و به خاطر وضع نامناسب جاده های ما دانشجویان رغبت زیادی به تحصیل در دانشگاههای ما ندارند. دوم اینکه باعث شده حوزه گردشگری ما که باز در این مورد هم خداوند نعمات زیادی را در اختیار ما گذاشته، کم سو باشد. معمولا گردشگران علیرغم وجود مناظر طبیعی و مکان های تاریخی زیاد در سطح شهرستان رغبت زیادی به آمدن به شهرستان ما نشان نمی دهند واین بیشتر به دلیل وضعیت بد راههای شهرستان است. واقعیت این است که از شرایط بد راههای شهرستان هراس دارند!. سوم اینکه سرمایه گذاران به فعالیت در منطقه ما بی میل شده اند و این بیشتر به خاطر هزینه زیاد دریافت مواد اولیه و واسطه از شهرهای بزرگ و هزینه زیاد ارسال کالاهای نهایی خود به بازارهای بزرگ است که در هر دو مورد نبود جاده های ارتباطی مناسب باعث می شود قیمت تمام شده کالاهای آنها بیشتر شده و قدرت رقابت با رقبا را از دست بدهند، پس نمیخواهند در این شرایط در منطقه سرمایه گذاری کنند.