نقدي بر اعلام خاتمه بازسازي در سالگرد زلزله ارسباران
در سالگرد زلزله؛ بازسازي قره داغ تمام نمي شود، بلكه فاز سوم بازسازي شروع مي شود
ديروز ( هجدهم تيرماه) استاندار آذربايجان شرقي ضمن حضور در منطقه زلزله زده ارسباران و بازديد از 13 روستا از روستاهاي تخريب شده در زلزله 21 مرداد سال گذشته، به شهر زلزله زده اهر هم آمد و در جلسه شوراي مديريت بحران استان در فرمانداري اين شهر « 21 مرداد را خاتمه بازسازي ارسباران» اعلام كرد. احمد عليرضا بيگي تصريح كرد: « البته این امر به منزله توقف اقدامات نیست؛ بلکه به این معنی است که توانسته‌ایم از شرایط بحران عبور کنیم و به نیازمندی‌های ضروری مردم پاسخ دهیم ». وي افزود: «عمده توان دستگاه‌های اجرایی پس از اعلام خاتمه بازسازی فضاهای مسکونی، صرف توسعه زیرساخت‌ها و تامین امکانات معیشت پایدار در مناطق زلزله‌زده خواهد شد».
استاندار آذربایجان‌شرقی گفت:« دولت برای بازسازی 20 هزار واحد از واحدهای آسیب‌دیده روستایی در این مناطق هدف‌گذاری کرد که تاکنون 18 هزار و 500 واحد از آنها آماده بهره‌برداری شده است».استاندار آذربایجان شرقی از اتمام بازسازی 97 درصد خانه‌های آسیب‌دیده در روستاهای شهرستان اهر خبر داد و گفت: بقیه واحدها نیز تا 21 مرداد تکمیل خواهد شد و در سالگرد وقوع زلزله ارسباران، اتمام بازسازی را اعلام خواهیم کرد.
اين اظهارات در حالي است كه همزمان نماينده ورزقان و خاروانا با بيان اينکه « بنياد مسکن فقط 12 هزار واحد مسکوني به زلزله‌زدگان ارسباران تحويل داده است»، گفت: « اين واحدها نيز صرفا اسکلت و چارديواري بوده و هیچ‌گونه امکاناتی از قبیل سرویس بهداشتی، حیاط، نازک‌کاری، برق کشی، سفید‌کاری و ... ندارد».
نماينده اهر و هريس نيز با « انتقاد از توقف فاز دوم بازسازي مناطق زلزله‌زده »گفت: « در حالي حدود يک سال از زلزله ارسباران مي‌گذرد که وضعيت مناطق زلزله زده بهبود نيافته است». عباس فلاح افزود: « در پي وقوع زلزله سال گذشته ارسباران مسئولان اجراي فاز اول بازسازي مناطق زلزله‌زده را آغاز کردند اما اجراي آن را نيمه تمام گذاشتند».عضو کميسيون عمران خاطر نشان کرد: « مسئولان در حالي بازسازي ارسباران را نيمه تمام گذاشتند که وعده اجراي فاز دوم بازسازي را داده بودند ولي تاکنون عملياتي نشده است». وي حتي در نطق ميان دستور خود كه اخيراً در مجلس ايراد كرد نواختن شيپور پايان بازسازي را به معناي وارد ساختن بدترين خسارت به مردم عنوان كرد.
حتي با قبول پايان بازسازي كامل همه واحدهاي مسكوني آسيب ديده از زلزله 21 مرداد قره داغ، كار بازسازي اين منطقه تمام نشده است. هنور بيمارستان هاي آسيب ديده منطقه بازسازي نشده اند و جالب اين كه استاندار آذربايجان شرقي در اين سفر مي گويد « مرمت بیمارستان هریس باید به طور جدی پیگیری شود». پيش از آن فرماندار اهر از بي توجهي به مرمت آثار تاريخي آسيب ديده از زلزله انتقاد كرد و از آغاز نشدن مرمت خانه دكتر قاسم خان اهري و كاروانسراي گورادره در اين شهرستان خبر داد. و يا پيش از آن مدیر آموزش وپرورش ورزقان گفت: « از ۴۵ باب مدرسه تخریب شده در زلزله ۲۱مرداد سال گذشته در منطقه 21 مدرسه توسط كانكس جایگزین شده و تاكنون هیچ اقدامی در مورد آنها صورت نگرفته است».
علاوه بر مدارس و مساجد و آثار تاريخي، هنوز ساختمان هاي آسيب ديده دولتي در شهرهاي زلزله زده همچون اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي اهر بازسازي نشده اند و بايد توجه داشت كه بازسازي منطقه زلزله زده ارسباران در بازسازي واحدهاي مسكوني تخريب شده محدود و خلاصه نمي شود. از طرفي بازسازي زيرساخت ها مانند راه ها نيز هست. جالب تر اين كه انگار بازسازي واحدهاي مسكوني شهري آسيب ديده در محاسبات پايان بازسازي قرار نگرفته است. استاندار آذربايجان شرقي در اين سفر با اشاره به این که 25 درصد واحدهای آسیب‌دیده شهری نیز در حال اتمام بازسازی هستند، پیش‌بینی کرد این میزان تا پایان سال به 80 درصد برسد.
بهتر است جريان بازسازي به سه فاز تقسيم شود. فاز اول تا پايان سال 1391 بود و فاز دوم با شروع سال 1392 آغاز شد كه اين دو فاز در اظهارات مسئولان نيز مطرح شده است. اتمام فاز دوم را نبايد خاتمه بازسازي تلقي كرد و بايد فاز سومي نيز تعريف گردد. فاز دوم تا پايان دولت دهم و يا سالگرد زلزله 21 مرداد تمام مي شود و پس از آن فاز سوم شروع مي شود. اين فاز بدون اين عنوان و بدون عنوان بازسازي به نوعي از سوي مسئولان از جمله استاندار آذربايجان شرقي پذيرفته شده است اما « اعلام پايان بازسازي» در واقع بسته شدن پرونده بازسازي و كار زلزله ارسباران است.
نكته بسيار اساسي كه همچنان مورد غفلت است اين كه قرار است اين زلزله به سكوي جهش براي منطقه ارسباران تبديل شود و جهش ارسباران به معناي بازسازي واحدهاي مسكوني آسيب ديده نيست. مسئولان امر و به ويژه نمايندگان منطقه بايد ستاد و دبيرخانه و كميته اي در جهت عملياتي سازي توصيه مقام معظم رهبري مبني بر تبديل شدن زلزله ارسباران به سكوي جهش اين منطقه تشكيل دهند تا اين ستاد ضمن پيگيري روند بازسازي و استمرار آن، به تعريف و اجراي برخي برنامه هاي فرهنگي و اجتماعي در منطقه اقدام كند. همچنين انتظار مي رود مسئولان با عملي كردن مطالبات و خواسته هاي ديرين مردم منطقه از قبيل ارتقاي سطح مديريتي منطقه، تسريع در ساخت بزرگراه هاي منطقه، راه اندازي راديو ارسباران، احداث فرودگاه، تجهيز و ارتقاي خدمات بيمارستان هاي منطقه، اعطاي مشوق هاي بلندمدت براي سرمايه گذاران جهت سرمايه گذاري در اين منطقه و...در اين راه گام اساسي بردارند. اگر مسئولان امر علاقه مند اعلام خاتمه بازسازي ارسباران هستند، بايد بدانند كه كار زلزله ارسباران با بازسازي ( آن هم صرفاً بازسازي واحدهاي مسكوني روستايي ) تمام نمي شود بلكه با آغاز جهش آن، به پايان مي رسد.
منبع: وبلاگ یوخا