این کتیبه دیدنی و بسیار جالب در ۵ کیلومتری ورزقانودر مجاورت روستای سقندیل واقع شده است
قلعه جوشین
قلعه جوشین در ۲۶ کیلومتری غربورزقانو ۶ کیلومتری روستای جوشین و در قلب محال تاریخی ارسباران در یک منطقه کوهستانی سختگذر در بالای یک کوه مرتفع قرار گرفتهاست. در کاوشهایی که در آن صورت گرفته، سفالینههایی از هزارهٔ اول قبل از میلاد و قرون اولیه اسلام به دست آمدهاست.
آغجه قلعه
این قلعه در شمال غربی ورزقانواقع شده و فاصله آن حدود 40 کیلومتر از ورزقانمی باشد در اطراف آن روستاهای اوزی، کلم، بالوجه و طویل واقع گردیده است این قلعه به نام قیز قلعه سی نیز معروف است
قلعه علی بیگ
این قلعه در محدوده شهرورزقان بخش خارواناواقع در دیزمار ارسباران و در دامنه کوه پرآوازه کمتال یا کامتال واقع شده که مسیرش جیب رو بوده و در منطقه حفاظت شده قرار دارد.
سید جبرئیل آستامال
این منطقه بسیار زیبا و دیدنی است که از طریق روستای تاریخی آستامال واقع در محال دیزمار ارسباران بمرکزیت خارواناقابل دسترسی است و امامزاده سید جبرئیل هم در همین محل بوده و دارای زوار در فصول مناسب می باشد
قاضی بلاغی
این چشمه در منظقه دیزمار شرقی ارسباران(شهرستان ورزقان) و در میان جنگلهای زیبا و پرپشت کرینگان واقع شده و از طریق چیچکلو - پیرگدیگی دارای راه ماشین و پیاده می باشد در گذشته دور ایل قاضی لی در این ییلاق با صفا در فصول بهار و تابستان اطراق داشته است
منطقه چیچکلی
منطقه زیبای چیچکلی در ۳۵ کیلومتری شمال غرب ورزقانقرار گرفتهاست. این منطقه پوشيده از جنگل و انواع گل و گياهان متنوع و داروئي مي باشد.
مسجد جامع خاروانا
این مسجد در مرکز بخش خاروانادر 70 کیلومتری شهر ورزقانواقع شدهاست. قدمت این مسجد به سدههای ۶ و ۷ هجری قمری میرسد اين مسجد در نوع خود كم نظير بوده و بعد از انقلاب اسلامي به پاس پيگيريهاي مردم شريف خاروانا و مسئولين وقت مرمت شده است.این مسجد توسط دختران بایندربیگ ساخته شده است.آنها بطور همزمان لنگه مسجد خاروانارا در اردوبادنخجوانساخته بودند. در آن زمان بایندر بیگ حاکم دیزمار ارسبارانو اردوبادبوده و قبر وی در روستای دوزالقرار دارد.دوزالاقامت گاه زمستانی و شهر خاروانااقامتگاه تابستانی بایندربیگ بود.
آبشار گول آخير
اين آبشار بسيار زيبا در ۵۰ كيلومتري شهرستان ورزقاندر روستاي گول آخير واقع است
گوی گنبد
گوی کنبد یا گنبد الله الله در روستای گوی گنبداز توابع شهرستان ورزقانو بخش خاروانا قرار دارد. تاریخ بنای این برج با توجه به رج های آجری با تزئینات اسماء الله در آذربایجان میتوان به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه نسبت داد.پلان مقبره دایره و قطر 75/4 متر می باشد. بنا دارای دو طبقه شامل سردابه و طبقه اول بوده است. گنبدهای طبقه فوقانی ریخته است. ازاره بنا سنگی و ساقه بنا با آجر چهارگوش قرمز بنا شده که کلمات الله – محمد با آجرکاشی فیروزه ای تزئین شده است. کتیبه ها و اسلیمی های حاشیه درب های چهار طرف طبقه اول با کاشی معرق میباشد. ترکیب آجرکاشی فیروزه ای در متن ساقه بنا سبب شده است به کبود گنبد شهرت پیدا کند،که در زبان محلی به آن گوی گنبد می گویند. همچنین متن کلمات روی بدنه الله و محمد می باشد. که وجود نام مقدس الله آن را به گنبد اله اله نیز مشهور کرده است.گنبد الله الله شبیه گنبد الله الله در بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در اردبیل می باشد.
منبع: برگرفته از وبلاگ ورزقان - قره داغ- ۱۷/۰۲/۹۲